เรื่องควรรู้เกี่ยวกับโรคหวัด
เราทุกคนล้วนเคยมีอาการไข้ ปวดเมื่อย คัดจมูก จมูกอุดตัน ไอ จาม เจ็บคอ ซึ่งสาเหตุมักเกิดจากโรคหวัดหรือไข้หวัดใหญ่ ความจริงแล้วทราบหรือไม่ว่า ไข้หวัดเป็นโรคที่พบบ่อยที่สุดในมนุษย์1 และในแต่ละปี มีผู้ป่วยโรคติดเชื้อไวรัสไข้หวัดใหญ่ (โรคไข้หวัดใหญ่) ในระดับรุนแรงประมาณ 3 ถึง 5 ล้านคนเลยทีเดียว2
การตอบสนองของภูมิคุ้มกันร่างกายต่อไข้หวัด
เมื่อร่างกายมีการติดเชื้อหวัด ระบบภูมิคุ้มกันของคุณจะเพิ่มการป้องกันเพื่อต่อสู้กับเชื้อโรค (จุลินทรีย์ก่อโรค) ร่างกายของคุณจะร้อนขึ้นเพื่อต่อสู้กับการติดเชื้อ จึงส่งผลให้มีไข้ การมีภูมิคุ้มกันที่แข็งแรงก็จะช่วยเร่งการฟื้นตัวและช่วยลดภาวะแทรกซ้อนของระบบทางเดินหายใจจากการติดเชื้อไวรัสได้3
หลีกเลี่ยงการเป็นไข้หวัด
การหลีกเลี่ยงการเป็นไข้หวัดอาจทำได้ยาก แต่คุณสามารถลองปฏิบัติตามวิธีง่าย ๆ ดังต่อไปนี้เพื่อลดความเสี่ยงในการติดเชื้อได้
-
การรับประทานอาหารที่ต่อสุขภาพในปริมาณที่สมดุล ถือเป็นสิ่งจำเป็นสำหรับการมีสุขภาพดี เพราะการมีโภชนาการที่ดีสามารถเชื่อมโยงกัภูมิคุ้มกันของคุณได้4 โภชนาการที่ดีควรประกอบด้วย การรับประทานผลไม้และผักสีเขียวทุกวัน ขนมปังโฮลเกรน รับประทานซีเรียลนมในปริมาณปานกลาง และรับประทานเนื้อสัตว์และปลาในปริมาณเล็กน้อย
-
วิตามินและแร่ธาตุ : การรับประทานอาหารที่สมดุลและเหมาะสมต่อสุขภาพ จะทำให้ร่างกายได้รับวิตามินและแร่ธาตุที่จำเป็นอย่างเพียงพอ เพื่อให้แน่ใจว่าร่างกายของคุณมีสิ่งที่จำเป็นในการรักษาระบบภูมิคุ้มกันให้แข็งแรงและสมบูรณ์5.
-
การฉีดวัคซีน : ทุกคนที่อายุ 6 เดือนขึ้นไปสามารถรับวัคซีนไข้หวัดใหญ่ได้ทุกปี แต่หากคุณมีอาการแพ้หรืออาการอื่น ๆ ควรปรึกษาแพทย์ก่อนฉีดวัคซีน
-
การมีสุขอนามัยที่ดี (Hygiene) : กุญแจสำคัญในการลดความเสี่ยงในการเจ็บป่วย คือ การลดการสัมผัสกับเชื้อโรค การมีสุขอนามัยที่ดีจึงเป็นเรื่องสำคัญอย่างยิ่ง หากคุณอยากมีสุขภาพแข็งแรงอยู่ตลอด คุณควรล้างมือให้สะอาดทุกครั้งก่อนสัมผัสอาหาร หรือรับประทานอาหาร รวมถึงก่อนใส่คอนแทคเลนส์ หรือกิจกรรมอื่น ๆ ที่ต้องสัมผัสดวงตา ใบหน้า หรือปาก
-
เก็บรักษาของใช้ส่วนตัว : คนป่วยคนเดียวสามารถแพร่เชื้อไวรัสไข้หวัดใหญ่ไปสู่สมาชิกในครอบครัวหรือกลุ่มเพื่อนร่วมงานได้3 เพราะไวรัสไข้หวัดใหญ่สามารถมีชีวิตได้นานถึง 24 ชั่วโมง ทำให้มีเวลามากพอที่จะแพร่เชื้อไปสู่คนหลายคน คุณจึงไม่ควรแบ่งปันของใช้ส่วนตัว เช่น แปรงสีฟัน ผ้าขนหนู เสื้อผ้า เครื่องใช้ในการรับประทานอาหาร หรือแก้วน้ำ ร่วมกับผู้อื่น
-
การออกกำลังกาย : การออกกำลังกายเป็นประจำจะช่วยให้ระบบภูมิคุ้มกันของคุณแข็งแรง3 ช่วยคลายเครียด ลดการอักเสบในร่างกาย และช่วยให้เซลล์เม็ดเลือดขาวซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของระบบภูมิคุ้มกันสามารถต่อสู้กับการติดเชื้อได้
-
สร้างความผ่อนคลาย และ นอนหลับให้สบาย : ความเครียดทางจิตใจเรื้อรังสามารถส่งผลให้เกิดความเจ็บป่วยทางร่างกายได้3 นั่นจึงเป็นเหตุผลที่คุณควรหลีกเลี่ยงความเครียด และนอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ เพื่อช่วยเสริมสร้างระบบภูมิคุ้มกันของคุณ และช่วยให้สุขภาพโดยรวมของคุณดีขึ้น
ควรทำอย่างไรเมื่อป่วยเป็นหวัด?
เวลาเป็นไข้หวัดหรือไข้หวัดใหญ่ ในการไปรักษาที่โรงพยาบาล คุณหมอจะแนะนำวิธีการรักษาและให้ยาที่เหมาะสมเพื่อรักษาอาการ แต่คุณก็สามารถปฏิบัติตามวิธีต่อไปนี้ได้ เพื่อบรรเทาอาการเมื่อร่างกายของคุณกำลังต่อสู้กับความเจ็บป่วย
- อยู่บ้านและพักผ่อนให้เพียงพอ เพื่อให้ระบบภูมิคุ้มกันของคุณทำงานได้อย่างเป็นปกติ และหลีกเลี่ยงการแพร่กระจายไวรัสไปยังครอบครัวหรือเพื่อนร่วมงาน
- ดื่มน้ำให้เพียงพอ คุณสามารถดื่มน้ำผลไม้ ซุปไก่ หรือจะดื่มเครื่องดื่มเกลือแร่ก็ได้ เพราะร่างกายของคุณต้องการของเหลวเพื่อป้องกันอาการคัดจมูก จมูกอุดตัน ไอ จาม เจ็บคอ
- เพิ่มความชื้นภายในบ้าน ด้วยเครื่องเพิ่มความชื้นในอากาศ เพราะไอน้ำจะช่วยยับยั้งเชื้อไวรัสในอากาศ ขับเสมหะ และช่วยบรรเทาการหายใจลำบากได้
แหล่งอ้างอิง :
1. Eccles, Ronald; Weber, Olaf (2009). Common cold. Basel: Birkhäuser. p. 3. ISBN 978-3-7643-9894-1. Archived from the original on 8 May 2016.
2. Nguyen HH et al, What is the global incidence of influenza?
https://www.medscape.com/answers/219557-3459/what-is-the-global-incidence-ofinfluenza#:~:text=The%20duration%20and%20severity%20of,about%20250%2C000%20to%20500%2C000%20deaths.
3. How to prevent infections. Harvard Medical School, 2016. (Accessed 10/02/2020, at https://www.health.harvard.edu/staying-healthy/how-to-prevent-infections.)
4. Gombart AF, Pierre A, Maggini S. A Review of Micronutrients and the Immune System-Working in Harmony to Reduce the Risk of Infection. Nutrients 2020;12.
ระบบภูมิคุ้มกัน สิ่งสำคัญที่ควรใส่ใจ
โดยธรรมชาติแล้ว ร่างกายของมนุษย์มีระบบภูมิคุ้มกัน (Immune system) ที่คอยช่วยในการป้องกันเชื้อแบคทีเรียและไวรัสต่าง ๆ ระบบภูมิคุ้มกันประกอบด้วยกลไกป้องกันสามประการหลัก ๆ คือ ระบบห่อหุ้มร่างกาย (Physical Barriers) เช่นผิวหนังและเยื่อบุ เซลล์เม็ดเลือดขาว และแอนติบอดี การมีระบบภูมิคุ้มกันที่ดี ซึ่งเริ่มต้นจากการรับประทานอาหารครบ 5 หมู่และได้รับสารอาหารอย่างเพียงพอ จึงจำเป็นต่อสุขภาพและการทำงานของระบบต่าง ๆ ที่ซับซ้อนของร่างกาย
เสริมสร้างภูมิคุ้มกัน
ศึกษาข้อมูลจากบทความที่เป็นประโยชน์ได้ที่นี่
